این روزها اوضاع اقتصادی تب و تاب زیادی دارد و از رانندگان تاکسی عزیز تا پزشکان گرامی به خود جرأت می‌دهند که به طور قاطعانه تحلیل‌های اقتصادی و سیاسی ارائه دهند. علاوه بر این‌ها، رشد قابل توجه بورس هم باعث شده که افراد زیادی که تا دیروز کارشان چرخیدن دور خود بود، وانگهی تحلیل‌گر بازار سرمایه شوند و با برپا کردن یک صفحه در اینستاگرام، برای خودشان غوغا و گرد و خاکی به پا کنند. چنین شرایطی ممکن است ما را به سمت قمارهای بی فکر در زندگی اقتصادی‌امان سوق دهند و حتی گول برخی از این اظهارنظرهای اشتباه را بخوریم. در نتیجه، باید تا جایی که می‌تونیم دانش اقتصادی‌امان را بالا ببریم و بدانیم که اقتصاد دارای جنبه‌ها و ابعاد گوناگون است و برای این که بخواهیم پدیده‌های اقتصادی را قضاوت کنیم، نیازمند تخصص هستیم و از آن جایی که اکثر ما تخصصمان اقتصاد و تحلیل مالی نیست و فقط می‌خواهیم که از اقتصاد سر در بیاوریم، بهتر است که به طور قاطع تحلیل نکنیم و صرفاً تلاش کنیم تا یاد بگیریم.
حال برای این یادگیری و آشنایی با الفبای اقتصاد، دکتر علی سرزعیم زحمت فراوانی کشیده است و با قلمی بسیار روان در کتاب اقتصاد برای همه، تلاش کرده است تا افرادی مثل من که تخصصشان اقتصاد نیست را با اصول اولیه‌ی اقتصاد آشنا کند.
در این کتاب، به طور کلی چند نکته‌ی اساسی من گرفتم (تأکید می‌کنم که این‌ها برداشت من از کتاب است):
- در هر جا و مکانی راجع به مسائل اقتصادی به طور قاطع اظهارنظر نباید کرد.
- تا جای ممکن، فریب تحلیل‌گران قلابی را نباید خورد.
- این ایدولوژی که تأکید می‌کند اقتصاد برای غرب یا برای حیوان است، به شدت ما را بدبخت کرده و بدبخت‌تر هم خواهد کرد.
- این فرهنگ در کشور ما که عموماً مردم از دولت می‌خواهند که دولت در همه‌ی امور اقتصادی دخالت کند و مثلاً اگر قیمت دلار افزایش یافت دولت سریع ورود کند، یک فرهنگ غلط است و باعث می‌شود که شرایط اقتصادی بدتر شود.
- چه احمدی‌نژاد رئیس جمهور باشد و چه روحانی و یا هر کس دیگر، اوضاع اقتصادی تفاوت فاحشی نخواهد کرد و سیستم فسادزا، پاک‌دست‌ترین افراد را فاسد می‌کند و اقتصاد رو به قعر خواهد انداخت.
- بهره‌ی بانکی واقعی در ایران منفی است و این داستان‌هایی که می‌گویند بانک‌ها رباخوار هستند را باید از زوایای دیگری نگاه کنیم.
- همان‌طور که بسته‌بودن درب‌های مملکت به روی دنیا ما رو بدبخت کرد، باز بودن بدون حد آن هم ممکن است ما رو بدبخت‌تر کند.
- واردات کالاها و عدم تولید آن‌ها در کشور لزوماً ننگ نیست؛ بلکه می‌تواند فرصتی برای رشد باشد و مهم‌تر از آن، این که وقتی نگون بخت می‌شویم که بخواهیم همه چیز را در کشور خودمان تولید کنیم.
- وقتی کشوری در کشور ما سرمایه‌گذاری می‌کند ما را استعمار نمی‌کند، بلکه یک بازی برد-برد شروع می‌کند.
- افراد ثروتمند به احتمال زیاد افراد هوشمندی هستند نه لزوماً فاسد یا دزد یا چیز دیگر.
- حمایت بی چون و چرا از تولید فسادزا است. ورشکسته شدن تعدادی کارخانه و بنگاه غیربهره‌ور و غیرکارا در عمل برای جامعه و خود اقتصاد مفید است حتی اگر تعدادی برای مدتی بیکار شوند.
- دلار ۴۲۰۰ تومانی یا همان دلار جهانگیری فسادزا بود و تکرار آن، باز فساد ایجاد خواهد کرد.
- این تورم است که نرخ ارز را بالا می‌برد و نه نرخ ارز که تورم ایجاد کند.
هر یک از این موارد بالا، دارای جزئیات زیادی هستند که در کتاب وجود دارند. نگاه کتاب بیش‌تر، از منظر اقتصاد کلان است و انواع سیاست‌هایی که اقتصاد کلان یک کشور مانند سیاست پولی، سیاست مالی، سیاست ارزی و … را کامل بررسی می‌کند.
باز تأکید می‌کنم که نقاط قوت این کتاب، سادگی بیان مطالب گسترده‌ی اقتصادی، جامع بودن و البته علمی است. کتاب حدود ۲۹۰ صفحه است و خواندن آن بین ۱۰ تا ۱۵ ساعت از شما وقت خواهد گرفت.
قویاً پیشنهاد می‌کنم که خواندن این کتاب را در اولویت‌های خود قرار دهید.
پیروز باشید.
نارنجیمن
–