سبک زندگی ناب – لذت دور ریختن

کلمه‌ی «ناب» وقتی برای اولین بار توجه من را به خود جلب کرد که سر کلاس «مدیریت تولید» نشسته بودم. استاد می‌گفت که «ناب» ترجمه‌ی کمله‌ی «lean» است. lean به معنای بدون پی و چربی است. ناب، یعنی نبودن هر چیز اضافی. مثلاً در تولید ناب، هر چیزی که تولید را آهسته کند، باید از فرآیند حذف شود یا در مِی ناب، مواد و افزودنی اضافی وجود ندارد.

چه قدر زیاد همیشه مطالبی وجود که می‌خواهد به ما روش موفقیت را بیاموزد. مثلاً چگونه زمان خود را مدیریت کنیم تا به همه‌ی کارهایمان برسیم؟ یا فلان تعداد راهکار برای افزایش بهره‌وری در زندگی روزمره. البته همه‌ی این‌ها دنبال پاسخ دادن به سؤال‌ افرادی است که می‌خواهند ببینند چه فرقی با افراد موفق دارند؟ افرادی که علی‌رغم اینکه مثل بقیه ۲۴ ساعت دارند، خیلی سریع‌تر رشد می‌کنند. انسان‌هایی که بیش‌از سنشان عمر کرده‌اند.

[مطلب مرتبط: یازده تفاوت انسان‌های گرفتار و انسان‌های بهره‌ور]

یک فرد لاغر در مقابل یک فرد چاق، چالاکی بیش‌تری دارد، راحت‌تر بر می‌خیزد و می‌جهد و دیرتر خسته می‌شود. یک سازمان کوچک به خاطر چابکی‌اش، راحت‌تر خودش را با تغییرات دنیای تکنولوژی وفق می‌دهد. در دنیای شلوغ امروزی، کسی برنده است که ناب زندگی کند. با قدرت، اضافی‌ها را دور بریزد. با صلابت به اضافی‌ها، «نه» بگوید. این روندی است که دنیا هم در پیش گرفته است. در دنیای تکنولوژی، می‌بینیم که غول‌های فناوری دنبال حذف کردن‌ اند. اپل، دکمه‌ی home (خانه) را حذف می‌کند و می‌خواهد یک گوشی ناب ارائه دهد. سیم شارژر گوشی‌ها برای رفتن به یک سبک زندگی ناب‌تر حذف می‌شوند. راننده‌ی خودروها نیز در شرف کنار گذاشتن هستند. به قول آنتوان دو سنت اگزوپری، طراح، هنگامی متوجه می‌شود که به نقطه‌ی ایده‌آل رسیده است که چیزی برای حذف کردن نمانده باشد، نه هنگامی که چیزی برای اضافه کردن نمانده باشد.

در سبک زندگی ناب، یک تلفن همراه با هزاران موسیقی که فقط ده تا از آن‌ها را گوش می‌دهیم،بی‌معنا است. چرا به جز آن ده قطعه موسیقی، ما بقی را پاک نکنیم؟ یک فلش مموری پر از کتاب‌های الکترونیکی آموزش فلان موضوع به چه دردمان می‌خورد؟ بر روی دسکتاپ فردی که سبک زندگی ناب دارد، بیش‌ از چهار یا پنج آیکون وجود ندارد. چرا وقتی به کتابفروشی می‌رویم، هر کتابی را که جذاب دیدیم، می‌خریم و هیچ وقت آن‌ها را نمی‌خوانیم؟ این کتاب‌ها، اضافی خواهند شد و زندگی غیرنابی برایمان خواهند ساخت. چرا غذایی بخوریم که یک زایده به بدن نابمان اضافه کند؟ حال چه آن زایده چربی و اضافه وزن باشد، چه سرطان!

کسی که ناب زندگی می‌کند، همه‌ی امور زندگی را خودش انجام نمی‌دهد. بلکه بعضی از آن‌ها را به دیگران می‌سپارد. در واقع او با حوصله، کارهای مهم زندگی‌اش را پیش می‌برد و مابقی که اضافه‌اند را به دیگران می‌دهد. این می‌شود یک مدیریت زمان ناب.

بهره‌وری زندگی یک فرد را می‌توان از میزان ناب بودن زندگی‌اش فهمید. میز کاری که ده‌ها کاغذ و خودکار و تزئینات دارد، هزینه برای افزایش بهره‌وری شخصی را زیاد می‌کند. چرا کاغذها را دور نریزیم؟

عده‌ای سبک زندگی را با انتخاب‌هایی که یک فرد انجام می‌دهد، توصیف می‌کند. از طرفی، آنچه باعث رشد ما می‌شود، ماحصل مجموعه‌ی تصمیم‌هایی است که می‌گیریم. بیش‌تر رشد خواهیم کرد، اگر تصمیماتی ناب بگیریم.

سبک زندگی ناب، همان مفهوم استراتژی برای یک فرد است. مایکل پورتر، معتقد است آنچه یک سازمان را از رقبای خود متمایز می‌سازد، زنجیره‌ی فعالیت‌هایی است که دنبال می‌کند. این زنجیره‌ی فعالیت‌ها، وقتی در سازمان نهادینه شد، به راحتی قابل کپی کردن نخواهد بود. بستگی به چگونگی ساختار زنجیره‌ی این فعالیت‌ها، سازمان یا پیش‌رفت می‌کند یا نزول می‌کند. سازمان وقتی سودآوری خود را تضمین خواهد کرد که یک زنجیره‌ای ناب از فعالیت‌ها، تشکیل دهد.

[مطلب مرتبط: شرکت ما بر اساس ابزارهای مدیریتی می‌چرخد یا استراتژی؟]

در نتیجه باید در هدف‌گذاری‌ها ناب عمل کرد و هدف‌های اضافی را دور ریخت. سپس در دنبال کردن هدف‌ها هم، ناب عمل کرد و هر چیزی که ما را از رسیدن به آن‌ها دور کند، دور بریزیم.

بیایید یک سبک زندگی ناب داشته باشیم.

با تشکر

محمّد قربانیان (نارنجیمن)